Là ngành kinh tế chủ lực của đất nước, ngành sản xuất xi măng mang về không ít giá trị kinh tế và trở thành một trong những quốc gia xuất khẩu xi măng lớn nhất thế giới. Tuy nhiên ngành này cũng tạo ra nhiều vấn đề môi trường nóng hổi. Vì thế cần sự chung tay của nhà nước và cộng đồng cần nâng cao hiệu quả xử lý khí thải xi măng, giảm những tác động tiêu cực đến môi trường.
1. Mặt hạn chế về môi trường trong sản xuất xi măng
Ngành sản xuất xi măng trong công đoạn clinker, nghiền xi măng phát thải nhiều bụi, khí CO2, CO, NOx, SOx với nhiều tác động lớn đến môi trường. Dưới đây là một số mặt hạn chế về môi trường trong sản xuất:
- Phát thải bụi lớn: Quá trình nghiền, sấy, nung nguyên liệu sinh ra lượng bụi rất lớn. Bụi phát tán vào không khí gây ảnh hưởng đến sức khỏe người lao động và cộng đồng xung quanh.
- Phát sinh khí thải độc hại: Gồm CO₂, NOx, SOx, CO và các hợp chất hữu cơ bay hơi (VOC). Góp phần gây hiệu ứng nhà kính, mưa axit và ô nhiễm không khí nghiêm trọng.
- Tiêu thụ nhiều tài nguyên: Ngốn lượng lớn đá vôi, đất sét, thạch cao và nhiên liệu như than đá, dầu FO. Gây cạn kiệt tài nguyên thiên nhiên, mất cân bằng sinh thái.
- Phát sinh chất thải rắn: Bụi lò, xỉ than, vật liệu hỏng, chất thải nguy hại từ bảo trì thiết bị. Nếu không được thu gom và xử lý đúng cách sẽ gây ô nhiễm đất, nước ngầm.
- Tiêu tốn nhiều năng lượng: Quá trình nung clinker tiêu thụ rất nhiều nhiệt lượng và điện năng. Gây áp lực lên nguồn năng lượng quốc gia và làm tăng lượng phát thải khí nhà kính.
- Gây ô nhiễm nguồn nước: Nước thải từ quá trình làm mát, rửa thiết bị có thể chứa dầu mỡ, bụi xi măng, kim loại nặng. Nếu xả thải không qua xử lý sẽ ảnh hưởng đến chất lượng nước mặt và nước ngầm.
- Tác động đến cảnh quan và sinh thái: Khai thác nguyên liệu làm thay đổi địa hình, phá hủy rừng, đất canh tác. Gây mất cân bằng sinh thái và suy giảm đa dạng sinh học.
2. Giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường trong sản xuất xi măng
Dưới đây là một số giải pháp xử lý ô nhiễm môi trường trong sản xuất xi măng
2.1. Giải pháp xử lý khí thải
- Lắp đặt hệ thống lọc bụi tĩnh điện (ESP): Giúp thu giữ bụi mịn và bụi siêu mịn trong khí thải từ lò nung và máy nghiền.
- Hệ thống lọc bụi tay áo (Bag Filter): Lọc sạch bụi trước khi khí thải ra môi trường, phù hợp với nhiều công đoạn khác nhau.
- Sử dụng cyclone tách bụi: Loại bỏ bụi thô ở giai đoạn đầu để giảm tải cho các thiết bị lọc sau.
- Xử lý khí độc NOx, SOx: Áp dụng công nghệ khử (SCR hoặc SNCR) để giảm phát thải các khí độc hại sinh ra trong quá trình nung clinker.
- Hấp phụ khí thải bằng than hoạt tính: Dùng cho các hợp chất bay hơi, hữu cơ độc hại, dioxin/furan,…
2.2. Giải pháp xử lý nước thải
- Thu gom và tái sử dụng nước thải sản xuất: Tận dụng nước rửa thiết bị, nước làm mát để tái tuần hoàn hoặc tưới cây, giảm xả ra môi trường.
- Xử lý nước thải sinh hoạt nội bộ: Lắp đặt hệ thống xử lý nước thải sinh hoạt cho công nhân tại khu vực văn phòng, nhà ăn,…
2.3. Giải pháp xử lý chất thải rắn
- Tái chế nguyên liệu: Tận dụng bụi lò, tro bay, xỉ làm nguyên liệu thay thế trong phối liệu.
- Phân loại và xử lý chất thải nguy hại: Đối với dầu mỡ, hóa chất thải từ bảo trì máy móc cần lưu giữ, xử lý đúng quy định.
- Chôn lấp hợp vệ sinh hoặc hợp tác với đơn vị xử lý chuyên nghiệp: Áp dụng cho chất thải không thể tái chế hoặc có thành phần nguy hại.
2.4. Giải pháp quản lý và công nghệ
- Tự động hóa hệ thống sản xuất: Giảm thiểu rò rỉ bụi, tiết kiệm năng lượng, giảm thất thoát nguyên liệu.
- Quan trắc môi trường tự động liên tục: Gắn thiết bị đo bụi, khí thải tại ống khói để theo dõi và cảnh báo kịp thời.
- Ứng dụng công nghệ sản xuất sạch hơn: Tối ưu hóa phối liệu, giảm tiêu hao nhiệt và giảm phát thải CO₂.
- Tăng cường trồng cây xanh, che chắn bụi: Cải thiện vi khí hậu, giảm bụi phát tán ra môi trường xung quanh.
Ngoài các biện pháp trên, tại khu vực nhà máy sản xuất cũng cần kết hợp thêm các biện pháp như:
- Trồng nhiều cây xanh để điều hòa không khí: Giảm bụi bay xa, cải thiện vi khí hậu.
- Che chắn băng tải, phễu nạp nguyên liệu: Tránh phát tán bụi ra môi trường.
- Phun sương dập bụi tại nguồn phát sinh: Dùng nước phun tại các điểm như bãi chứa nguyên liệu, đường vận chuyển.
- Quản lý bãi chứa nguyên liệu hợp lý: Phủ bạt, chia ô rõ ràng, hạn chế bụi bay vào môi trường.
- Bọc cách âm cho thiết bị phát ra tiếng ồn lớn: Như máy nghiền, quạt hút, băng tải rung.
- Thiết kế tường cách âm, trồng cây xanh xung quanh: Giảm lan truyền tiếng ồn ra bên ngoài.
- Bố trí thời gian vận hành thiết bị hợp lý: Tránh hoạt động gây ồn vào ban đêm hoặc giờ nghỉ.
Trên đây là một số thông tin về các giải pháp xử lý ô nhiễm trong sản xuất xi măng. Công ty xử lý nước thải môi trường Hợp Nhất chân thành cảm ơn bạn đọc đã theo dõi bài viết!
