Sau đại dịch Covid-19, nền kinh tế xanh (green economy) là giải pháp hữu hiệu toàn cầu để vừa thúc đẩy nền kinh tế phát triển, vừa đảm bảo chất lượng môi trường sống.
1. Mục tiêu phát triển kinh tế xanh sau đại dịch Covid-19
Trong bối cảnh dịch Covid-19, nhiều quốc gia đang thúc đẩy phục hồi tăng trưởng kinh tế theo hướng tăng trưởng xanh hay “phục hồi xanh”. Với Việt Nam, việc chuyển hướng sang kinh tế xanh và tăng trưởng xanh không chỉ là lựa chọn tất yếu mà còn là cơ hội để trở thành quốc gia tiên phong trong khu vực, bắt kịp xu thế phát triển của thế giới.
Tại sao cần phát triển kinh tế xanh?
Trong những năm gần đây, biến đổi khí hậu đã liên tiếp lập nhiều kỷ lục về tần suất, mức độ tàn phá và nước ta là một trong những quốc gia chịu ảnh hưởng nặng nề của biến đổi khí hậu và mực nước biển dâng cao.
Giới chuyên gia cảnh báo sẽ có hàng triệu loài có nguy cơ bị tuyệt chủng, môi trường suy thoái vì hoạt động của công nghiệp và sử dụng tài nguyên. Nước ngọt, đất và khí hậu đang bị đe dọa và nhường chỗ cho biến đổi khí hậu, mất đa dạng sinh học và hơn thế nữa. Những thông điệp về môi trường mang lại sự thay đổi mới để giải quyết các cuộc khủng khoảng về khí hậu và sinh thái.
Vì vậy, phát triển kinh tế xanh là một xu thế tất yếu,vừa đảm bảo mục tiêu phát triển nền kinh tế theo hướng hiện đại vừa phát triển bền vững về môi trường và tăng cường khả năng ứng phó biến đổi khí hậu. Kinh tế xanh được hiểu là sự kết hợp giữa ba yếu tố: kinh tế, xã hội và môi trường.
2. Đổi mới công nghệ
Nhiều quốc gia cần đổi mới công nghệ và khuyến khích sự đầu tư giảm tải những tác động tiêu cực. Mặc dù vậy nhưng công nghệ không chỉ là điều tốt vì nó thúc đẩy các hoạt động của con người ngày càng tăng, điều này đồng nghĩa với việc những tác động môi trường ngày càng lớn.
Đối với lĩnh vực sản xuất nông nghiệp, công nghệ mới giữ vai trò quan trọng để dung hòa và hạn chế những khó khăn. Chúng giúp sản xuất lương thực, đóng góp to lớn vào thu nhập kinh tế cũng như ứng dụng trong xử lý môi trường như lọc nước, xử lý bụi đảm bảo chất lượng không khí, giảm lũ lụt, tạo ra nhiều giá trị thẩm mỹ và văn hóa.
Công nghệ không chỉ cải thiện năng suất, giảm tác động mà còn mở rộng sang các vùng đất khác. Tuy nhiên điều này thúc đẩy người dân sử dụng nhiều sản phẩm độc hại hơn như thuốc trừ sâu, phân bón hóa học. Do đó, việc thay đổi công nghệ cần gắn liền với cơ chế pháp lý cải tiến thúc đẩy và đáp ứng nhu cầu con người, đồng thời mang lại lợi ích cho khí hậu, hệ sinh thái và môi trường.
Thế giới dần coi trọng hơn đối với nền kinh tế tuần hoàn. Ở đó, các sản phẩm sau khi không còn giá trị sử dụng sẽ được tái chế, tái sử dụng bằng cách trở thành sản phẩm mới trong tương lai. Vì thế, khái niệm công nghệ cacbon thấp ra đời giúp chuyển đổi việc phụ thuộc quá nhiều vào nhiên liệu hóa thạch làm suy thoái môi trường mà thay vào đó sẽ tham gia sản xuất chất thải.
3. Sáng kiến mới trong nền kinh tế xanh
Covid-19 đã thúc đẩy nhiều sáng kiến xanh được nhiều nước áp dụng như thay thế lò đốt than cốc bằng khí đốt tự nhiên với mục tiêu cắt giảm chi phí.
Bước đi đúng đắn nhất để phục hồi sau khoảng hoảng và suy thoái vẫn là tập trung đầu tư vào năng lượng tái tạo và chiến lược phục hồi xanh, nhất là đầu tư vào những công nghệ thân thiện với môi trường. Phục hồi xanh cải thiện sức khỏe và lợi ích cộng đồng. Nó có khả năng tạo việc làm và thúc đẩy nhiều giá trị kinh tế, tăng đa dạng sinh học và môi trường, cung cấp an ninh tài chính cùng lợi ích môi trường.
Trong thời gian tới, nhiều quốc gia bị tổn thất do dịch Covid-19 sẽ chuyển đổi sang nền kinh tế cacbon thấp bằng cách đẩy nhanh quá trình phục hồi và tăng trưởng kinh tế xanh. Nền kinh tế xanh cũng được coi trọng với cơ hội triển khai việc làm bền vững, ứng dụng có hiệu quả giải pháp, công nghệ môi trường thân thiện hơn với môi trường.
Tóm lại, ý nghĩa cốt lõi của kinh tế xanh là tăng trưởng kinh tế đảm bảo đồng thời các mục tiêu bảo vệ môi trường sống trong sạch và bền vững. Ở nước ta, việc phát triển nền kinh tế xanh đã có ảnh hưởng tích cực đến lao động trong nước, cơ cấu lao động có xu hương chuyển dịch rõ rệt theo hướng phi nông nghiệp và đó cũng là xu thế tất yếu trên thế giới hiện nay.
