Thuốc trừ sâu được đưa vào môi trường thông qua các hoạt động của con người. Mặc dù có mang lại nhiều lợi ích đối với nền nông nghiệp nhưng thuốc trừ sâu cũng là mối hiểm họa đối với môi trường. Trong nội dung dưới đây, chúng ta cùng tìm hiểu tác hại của thuốc trừ sâu đối với môi trường.
1. Tác hại của thuốc trừ sâu đối với môi trường
Thuốc trừ được chia thành các loại như thuốc trừ sâu hóa học và thuốc trừ sâu dạng sinh học.
- Đối với thuốc trừ sâu hóa học: Cấu tạo từ nhiều chất độc hóa học như Diaphos 50EC, Lancer 50SP, DDT, Axit boric, Acephate, Glyphosate,…gây ra nhiều bất lợi như ô nhiễm môi trường, ảnh hưởng đến sức khỏe con người như ung thư, dị tật,…
- Với đặc tính khả năng phân hủy lâu nên hầu như các loại nông sản vẫn còn tồn đọng dư lượng thuốc trừ sâu trên thị trường.
- Thuốc hóa học có tác dụng nhanh, hiệu quả cho nhiều loại sâu bệnh khác nhau nhưng lại gây ảnh hưởng nặng nề đến môi trường.
- Đối với thuốc trừ sâu sinh học: Có nguồn gốc sinh vật thường chia thành thuốc vi sinh, thuốc có nguồn gốc thảo mộc, mức độ độc hại thấp hơn, ít gây ô nhiễm môi trường vì khả năng phân hủy nhanh, không tác động đến các loài thiên địch và giúp cân bằng hệ sinh thái.
Những tác hại của thuốc trừ sâu đối với môi trường phải kể đến là:
1.1. Gây ô nhiễm nguồn nước
- Khi thuốc trừ sâu bị rửa trôi bởi mưa hoặc tưới tiêu, chúng có thể xâm nhập vào sông, suối, hồ và nước ngầm.
- Điều này dẫn đến sự tích tụ các chất hóa học độc hại trong nguồn nước, ảnh hưởng đến hệ sinh thái thủy sinh và làm giảm chất lượng nước sinh hoạt.
1.2. Tác động đến đa dạng sinh học
- Suy giảm quần thể côn trùng có ích: Nhiều loại thuốc trừ sâu không chọn lọc, tiêu diệt cả sâu bệnh và các loài côn trùng có lợi như ong, bọ rùa, và các loài thụ phấn khác. Điều này ảnh hưởng đến quá trình thụ phấn và cân bằng sinh thái.
- Nguy cơ tuyệt chủng loài: Thuốc trừ sâu tích lũy trong môi trường có thể gây hại cho các loài động thực vật không mục tiêu, làm giảm đa dạng sinh học.
1.3. Tích lũy sinh học và lan truyền trong chuỗi thức ăn
- Thuốc trừ sâu có thể tích tụ trong cơ thể các loài động vật qua chuỗi thức ăn. Ví dụ: cá ăn phải thuốc trừ sâu trong nước, sau đó các động vật hoặc con người ăn cá này sẽ bị nhiễm độc.
- Điều này gây ra các hậu quả lâu dài, bao gồm ung thư, rối loạn nội tiết, và suy giảm khả năng sinh sản ở các loài động vật và con người.
1.4. Gây thoái hóa đất
- Thuốc trừ sâu làm giảm hoạt động của vi sinh vật có lợi trong đất, ảnh hưởng đến khả năng phục hồi và màu mỡ của đất.
- Một số loại thuốc trừ sâu tồn tại lâu trong môi trường, gây tồn dư hóa chất và làm ô nhiễm đất.
1.5. Hiệu ứng gió độc hại
- Khi phun thuốc, một phần hóa chất có thể bay hơi và di chuyển qua không khí đến các khu vực khác, ảnh hưởng đến hệ sinh thái xa khu vực sử dụng thuốc.
1.6. Tác động lên sức khỏe con người qua môi trường
- Con người có thể bị ảnh hưởng gián tiếp qua nước uống, thực phẩm hoặc không khí nhiễm thuốc trừ sâu.
- Các bệnh thường gặp bao gồm ngộ độc cấp tính, rối loạn thần kinh, ung thư, và các bệnh lý liên quan đến nội tiết tố.
2. Biện pháp giảm thiểu tác hại của thuốc trừ sâu
Việc cân bằng giữa lợi ích của thuốc trừ sâu và bảo vệ môi trường là điều cần thiết để đảm bảo sự phát triển bền vững. Dưới đây là một số biện pháp để giảm thiểu tác hại của thuốc trừ sâu đối với môi trường:
- Sử dụng các loại thuốc trừ sâu sinh học hoặc thay thế bằng các biện pháp kiểm soát tự nhiên (sinh học).
- Hạn chế sử dụng thuốc trừ sâu hóa học, tuân thủ đúng liều lượng và quy định.
- Tăng cường giáo dục và nâng cao nhận thức về sử dụng thuốc trừ sâu an toàn.
- Đẩy mạnh nông nghiệp hữu cơ, giảm phụ thuộc vào hóa chất.
2.1. Xử lý nước thải chứa thuốc trừ sâu
Hiện nay, các nhà máy sản xuất khá nhiều từ hệ thống xử lý bụi, khí thải; nước thải rửa chai lọ, bao bì, thùng chứa nguyên liệu hoặc nước thải từ vệ sinh máy móc, nhà xưởng.
Chúng giảm chất lượng môi trường, gây ra hiện tượng phú dưỡng nguồn nước, ô nhiễm vì chứa nhiều hóa chất độc hại cùng nhiều dung môi nguy hiểm khác.
Người ta tìm thấy trong nhiều dòng chảy chứa phần lớn dư lượng thuốc trừ sâu đe dọa đến hệ sinh thái và đa dạng sinh học. Các dòng chảy rửa trôi từ các khu vực phát triển nông nghiệp đã qua xử lý, thuốc trừ sâu dễ dàng di chuyển từ hệ thống XLNT sau xử lý ra nguồn tiếp nhận.
Thực tế, nước thải từ các nhà máy XLNT chứa nhiều thành phần gây ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe con người. Trong số đó có hai loại thuốc trừ sâu như Dieldrin và DDx với mức độ độc hại cao nên buộc phải được loại bỏ trước khi thải ra nguồn tiếp nhận.
Phần lớn, chất lượng nước ngầm tại nhiều quốc gia không đảm bảo vì tác động từ thuốc trừ sâu. Các thành phần tiêu biểu bao gồm Dieldrin và DDx sẽ bị loại bỏ qua các giải pháp để xử lý nước thải tiêu chuẩn như xử lý thứ cấp, ozone hóa, vi lọc, thẩm thấu ngược, oxy hóa nâng cao trong các thiết bị lọc nước tiên tiến.
Cả 2 thành phần độc hại trên cũng được loại bỏ thông qua xử lý vật lý, hoặc hệ thống XLNT hoàn chỉnh bao gồm quá trình xử lý sinh học.
Các công nghệ khác như hấp phụ, đông tụ chỉ đơn thuần tập trung thuốc trừ sâu bằng cách chuyển chúng đến giai đoạn khác nhưng chưa bị loại bỏ hoàn toàn. Để giải quyết vấn đề này. Ngoài việc giảm phát thải thì cần thực hiện 2 chiến lược quan trọng:
- Xử lý hóa học nước uống, nước mặt và nước ngầm bằng cách loại bỏ hết chất độc hại.
- Xử lý hóa học nước thải chứa chất diệt khuẩn và chất ô nhiễm sinh học làm thuốc trừ sâu.
Do đó nhiều nhà máy xử lý chất thải ô nhiễm tại nguồn, phát triển nhiều công nghệ XLNT tiên tiến, chi phí thấp với khả năng khử chất ô nhiễm mà không gây áp lực lên môi trường hoặc nguy hiểm cho sức khỏe con người trước khi tái sử dụng nguồn nước.
Trên đây là một số thông tin về tác hại của thuốc trừ sâu và một số biện pháp giảm thiểu. Cảm ơn các bạn đã đọc bài, để không bỏ lỡ các tin tức về môi trường hoặc xử lý nước thải, các bạn có thể truy cập vào chuyên mục TIN TỨC của website: congtyxulynuocthai.vn để tham khảo thêm nhé!
