Trong bối cảnh đô thị hóa và công nghiệp hóa diễn ra mạnh mẽ, các nguồn ô nhiễm không khí ngày càng trở nên đa dạng và phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe con người và môi trường sống. Không khí bị ô nhiễm có thể bắt nguồn từ nhiều hoạt động như giao thông vận tải, sản xuất công nghiệp, sinh hoạt hàng ngày hay thậm chí là từ tự nhiên. Việc nhận diện rõ các nguồn phát thải là bước đầu quan trọng để xây dựng giải pháp kiểm soát và bảo vệ chất lượng không khí một cách hiệu quả.
1. Các nguồn gây ô nhiễm không khí phổ biến hiện nay
Dưới đây là một số nguồn phát sinh khí thải công nghiệp
Ngành công nghiệp năng lượng
- Ngành điện: nhà máy nhiệt điện phát sinh khí NOx, CO2 và bụi. Nhà máy dùng dầu FO thì phát thải khí CO, SOx với hàm lượng lưu huỳnh lớn. Với nhà máy dùng khí làm nhiên liệu thì nguồn ô nhiễm chính là CO2 và NO2.
- Ngành khai thác than: phát sinh lượng bụi lớn nên ít gây ô nhiễm hơn.
- Ngành khai thác dầu khí: chủ yếu khí thải bị đốt hay sự cố rò rỉ khí cũng ảnh hưởng đến môi trường.
- Ngành công nghiệp hóa chất: chủ yếu chứa khí SO2 (sản xuất axit); clo (điện phân muối); NH3, CO2, SO2, bụi (phân bón hóa học); clo hữu cơ và lân hữu cơ (thuốc trừ sâu).
- Ngành công nghiệp luyện kim: khí thải chứa nhiều CO, CO2, CyHx, SOx, NH3 và bụi kim loại.
- Công nghiệp sản xuất nặng (luyện kim, xi măng, hóa chất): Phát thải nhiều khí độc hại, bụi công nghiệp và hợp chất hữu cơ dễ bay hơi (VOC), gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường và sức khỏe con người.
Ngành công nghiệp vật liệu xây dựng
- Sản xuất xi măng: hàm lượng bụi, CO, CO2, Flo rất cao nên dễ gây ô nhiễm môi trường.
- Sản xuất gạch nung: các cơ sở có quy mô công suất nhỏ, chủ yếu dùng trấu, củi, than làm nhiên liệu nên phát thải vào không khí hàm lượng tro bụi, CO2 và SOx lớn.
- Sản xuất gạch, gốm sứ: khí thải chứa nhiều CO, CO2, Flo, SOx,… với lượng bụi lớn.
- Lò đốt: quá trình cháy chất thải chứa nồng độ CO2, CO, SOx, NOx và tro bụi khá lớn.
Ngành giao thông – vận tải
- Chủ yếu ô nhiễm xuất hiện ở các đô thị, thành phố lớn.
- Các tuyến đường có mật độ giao thông lớn thường chứa nhiều khí CO, CO2, SOx, NOx, CyH
Các lĩnh vực khác
Ngoài các lĩnh vực trên thì ô nhiễm không khí cũng có sự góp mặt của các lĩnh vực như sau:
Sản xuất nông nghiệp và chăn nuôi: Quá trình sử dụng phân bón, đốt rơm rạ, chất thải chăn nuôi phát thải khí metan (CH₄), amoniac (NH₃) và mùi hôi khó chịu.
Hoạt động xây dựng và đô thị hóa: Gây phát tán bụi, khí thải từ máy móc và phương tiện vận chuyển, góp phần làm suy giảm chất lượng không khí.
2. Một số biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí
Dưới đây là một số biện pháp nhằm giảm thiểu tnfh trạng ô nhiễm không khí:
- Đối với các nhà máy sản xuất: Kiểm tra và thay thế dây chuyền máy móc lạc hậu mà thay bằng hệ thống dây chuyền máy móc hiện đại hạn chế phát thải.
- Thay thế nhiên liệu đốt truyền thống bằng năng lượng tái tạo thân thiện với môi trường như điện, gió, mặt trời.
- Ứng dụng nhiều công nghệ sạch, thân thiện với môi trường.
- Tiến hành thiết kế, xây dựng và lắp đặt hệ thống với công nghệ xử lý khí thải đạt chuẩn, đảm bảo xử lý triệt để nguồn khí gây ô nhiễm.
- Thường xuyên cải tạo, bảo trì và nâng cấp hệ thống XLKT tránh làm rò rỉ khí độc hại vào môi trường.
- Đối với việc kiểm soát ô nhiễm khí thải công nghiệp cần hoàn thiện các quy định về bảo vệ môi trường không khí đặc thù.
- Xây dựng quy chuẩn khí thải riêng cho từng ngành, từng loại hình công nghiệp.
- Việc quy hoạch phải được phân loại theo từng loại hình sản xuất trong việc thu gom, áp dụng công nghệ sản xuất và xây dựng hệ thống xử lý chất thải phù hợp.
- Với lĩnh vực sản xuất giấy tái chế hoặc kim loại cần áp dụng sản phẩm sạch hơn với công nghệ, cách xử lý khí thải được lắp đặt, vận hành theo đúng quy định.
- Đồng thời, các ngành công nghiệp bắt buộc phải lắp đặt thiết bị quan trắc môi trường không khí. Đây cũng là trách nhiệm của doanh nghiệp trong công tác BVMT cũng như nâng cao uy tín của mình cho khách hàng.
- Kiểm soát phương tiện giao thông, ưu tiên sử dụng các phương tiện giao thông công cộng.
Trên đây là một số thông tin về các nguồn gây ô nhiễm không khí và một số biện pháp khắc phục. Cảm ơn các bạn đã đọc bà, các bạn có thể tham khảo các thông tin khác tại chuyên mục tin tức của website:congtyxulynuocthai.vn, xin cảm ơn
